Wat is de Tridentijnse mis?
De Tridentijnse mis, ook bekend als de traditionele Latijnse mis, is een vorm van de rooms-katholieke mis die teruggaat tot het Concilie van Trente in de 16e eeuw. Het wordt gevierd in het Latijn en volgt de traditionele liturgische boeken van de rooms-katholieke kerk. De Tridentijnse mis is de oudste vorm van de mis die nog steeds in gebruik is en wordt gevierd door een klein maar groeiend aantal katholieken over de hele wereld.
Belangrijkste kenmerken van de Tridentijnse Mis
De Tridentijnse mis wordt gevierd volgens de rubrieken van het Romeins missaal van 1570, dat de volgende hoofdkenmerken bevat:
- Liturgie van het Woord: De mis begint met de liturgie van het Woord, met lezingen uit het Oude en Nieuwe Testament, een homilie en een gebed.
- Liturgie van de Eucharistie: De mis gaat verder met de liturgie van de eucharistie, die de consecratie van het brood en de wijn, het onzevader en de communieritus omvat.
- Gebeden en devoties: De mis omvat ook een aantal gebeden en devoties, waaronder het kruisteken, het Gloria, de geloofsbelijdenis en het Salve Regina.
Voordelen van de Tridentijnse mis
De Tridentijnse mis biedt een aantal voordelen voor de aanwezigen. Het is een mooie en eerbiedige vorm van aanbidding die het belang van de eucharistie en de werkelijke aanwezigheid van Christus in de mis benadrukt. Het biedt ook een gevoel van continuïteit met het verleden van de Kerk, aangezien het al eeuwen in wezen op dezelfde manier wordt gevierd. . Ten slotte is het een geweldige manier om het geloof te verdiepen en de schoonheid en het mysterie van het katholieke geloof te ervaren.
De term 'Latijnse Mis' wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar de Tridentijnse Mis - de Mis van paus St. Pius V, afgekondigd op 14 juli 1570, door middel van de apostolische constitutieAllereerst. Technisch gezien is dit een verkeerde benaming; elk Massa gevierd in het Latijn wordt terecht een 'Latijnse mis' genoemd. Echter, na de bekendmaking van de De nieuwe orde van de mis , de mis van paus Paulus VI (in de volksmond de 'nieuwe mis' genoemd), in 1969, waardoor om pastorale redenen vaker de mis in de volkstaal kon worden gevierd, de termLatijnse Misis bijna uitsluitend gebruikt om te verwijzen naar de traditionele Latijnse mis - de Tridentijnse mis.
De oude liturgie van de westerse kerk
Zelfs de uitdrukking 'de Tridentijnse mis' is enigszins misleidend. De Tridentijnse Mis ontleent zijn naam aan het Concilie van Trente (1545-63), dat grotendeels werd bijeengeroepen als reactie op de opkomst van het protestantisme in Europa. Het concilie behandelde echter veel kwesties, waaronder de proliferatie van wijzigingen van de traditionele Latijnse ritusmis. Hoewel de essentie van de mis constant was gebleven sinds de tijd van paus St. Gregorius de Grote (590-604), waren veel bisdommen en religieuze ordes (in het bijzonder de franciscanen) hadden de feestkalender gewijzigd door talrijke heiligendagen toe te voegen.
Standaardisatie van de massa
Op aanwijzing van het Concilie van Trente legde paus St. Pius V een herzien missaal (de instructies voor het vieren van de mis) op aan alle westerse bisdommen en religieuze ordes die niet konden aantonen dat ze hun eigen kalender of gewijzigde liturgische tekst hadden gebruikt voor minste 200 jaar. (Oosterse kerken in eenheid met Rome, vaak katholieke kerken uit de oosterse ritus genoemd, behielden hun traditionele liturgieën en kalenders.)
Naast het standaardiseren van de kalender, vereiste het herziene missaal een ingangspsalm (deIk zal binnenkomenEnBeoordeel me) en een boeteritueel (deik beken), evenals de lezing van het laatste evangelie ( Johannes 1:1-14 ) aan het einde van de mis.
Theologische rijkdom
Zoals de liturgieën van de oosterse kerk, zowel katholiek als Orthodox, de Tridentijnse Latijnse Mis is theologisch zeer rijk. Het concept van de mis als een mystieke realiteit waarin het offer van Christus aan het kruis wordt hernieuwd, komt heel duidelijk naar voren in de tekst. Zoals het Concilie van Trente verklaarde: 'Dezelfde Christus die zichzelf eens op bloedige wijze aan het kruisaltaar offerde, is aanwezig en wordt op onbloedige wijze geofferd' in de mis.
Er is weinig ruimte om af te wijken van de rubrieken (regels) van de Tridentijnse Latijnse Mis, en de gebeden en lezingen voor elk feest zijn strikt voorgeschreven.
Onderricht in het geloof
Het traditionele missaal functioneert als een levende catechismus van het Geloof; in de loop van een jaar krijgen de gelovigen die de Tridentijnse Latijnse mis bijwonen en de gebeden en lezingen volgen een grondige instructie in alle essentiële zaken van het christelijk geloof, zoals onderwezen door de katholieke kerk , maar ook in het leven van de heiligen .
Om het voor de gelovigen gemakkelijker te maken om mee te lezen, werden er veel gebedenboekjes en missalen gedrukt met de tekst van de mis (evenals de dagelijkse gebeden en lezingen) in zowel het Latijn als de volkstaal, de lokale taal.
Verschillen met de huidige massa
Voor de meeste katholieken die gewend zijn aan de Een nieuwe bestelling , de versie van de mis die sinds de eerste zondag van advent 1969 wordt gebruikt, zijn er duidelijke verschillen met de Tridentijnse Latijnse mis. Terwijl paus Paulus VI alleen het gebruik van de volkstaal en de viering van de mis met het gezicht naar de mensen onder bepaalde voorwaarden toestond , zijn beide nu de standaardpraktijk geworden. De traditionele Latijnse mis behoudt het Latijn als de taal van aanbidding, en de priester viert de mis met zijn gezicht naar een hoogaltaar, in dezelfde richting als de mensen. De Tridentijnse Latijnse mis bood slechts één eucharistisch gebed aan (de Romeinse canon), terwijl zes van dergelijke gebeden zijn goedgekeurd voor gebruik in de nieuwe mis, en andere lokaal zijn toegevoegd.
Liturgische diversiteit of verwarring?
In sommige opzichten lijkt onze huidige situatie op die ten tijde van het Concilie van Trente. Plaatselijke bisdommen – zelfs plaatselijke parochies – hebben eucharistische gebeden toegevoegd en de tekst van de mis aangepast, praktijken die door de kerk verboden zijn. De viering van de mis in de lokale taal en de toegenomen migratie van bevolkingen hebben ertoe geleid dat zelfs een enkele parochie op de meeste zondagen meerdere missen kan houden, elk gevierd in een andere taal. Sommige critici beweren dat deze veranderingen de universaliteit van de mis hebben ondergraven, wat duidelijk bleek uit de strikte naleving van rubrieken en het gebruik van Latijn in de Tridentijnse Latijnse mis.
Paus Johannes Paulus II, de Priesterbroederschap St. Pius X en Ecclesia Dei
In antwoord op deze kritiek en in reactie op het schisma van de Priesterbroederschap St. Pius X (die de Tridentijnse Latijnse mis was blijven vieren), vaardigde paus Johannes Paulus II eennaar eigen goeddunkenop 2 juli 1988. Het document, getiteldKerk van God, verklaarde dat “overal respect moet worden getoond voor de gevoelens van allen die gehecht zijn aan de Latijnse liturgische traditie, door een brede en genereuze toepassing van de richtlijnen die enige tijd geleden al door de Apostolische Stoel zijn uitgevaardigd voor het gebruik van het Romeins missaal volgens naar de typische editie van 1962” – met andere woorden, voor de viering van de Tridentijnse Latijnse Mis.
De terugkeer van de traditionele Latijnse mis
De beslissing om de viering toe te staan werd overgelaten aan de plaatselijke bisschop, en gedurende de volgende 15 jaar pasten sommige bisschoppen de richtlijnen 'genereus toe', terwijl andere dat niet deden. De opvolger van Johannes Paulus, paus Benedictus XVI, had al lang de wens geuit om een breder gebruik van de Tridentijnse Latijnse Mis te zien, en op 28 juni 2007 kondigde de Persdienst van de Heilige Stoel aan dat hij eennaar eigen goeddunkenvan zijn eigen. Summorum Pontificum, uitgebracht op 7 juli 2007, stond alle priesters toe om de Tridentijnse Latijnse mis privé te vieren en openbare vieringen te houden op verzoek van de gelovigen.
De actie van paus Benedictus liep parallel met andere initiatieven van zijn pontificaat, waaronder a nieuwe Engelse vertaling van deEen nieuwe bestelling om een deel van de theologische rijkdom van de Latijnse tekst naar voren te brengen die ontbrak in de vertaling die werd gebruikt voor de eerste 40 jaar van de Nieuwe Mis, het beteugelen van misbruiken in de viering van deEen nieuwe bestelling, en de aanmoediging van het gebruik van Latijnse en Gregoriaanse gezangen bij de viering van deEen nieuwe bestelling. Paus Benedictus sprak ook zijn overtuiging uit dat een bredere viering van de Tridentijnse Latijnse mis de oudere mis als standaard zou kunnen gebruiken voor de viering van de nieuwere.